- 04 eyoMsintsi 2025
NguLulama kaSozathini
Iqale ngesidima nesithozela ingqungquthela ye arhente yemiyezo yezilwanyana nendalo kweli i-SANParks, Vision 2040. Le ngqunguthela kulindeleke ukuba iphele ngolwesihlanu umhla wesihlanu kweyoMsintsi 2025.
Evula lomsitho uSihlalo webhodi uNkosikazi Pam Yako uqale ngokukhumbula amazwi kaNkosikazi Ellen Johnson Sirleaf, owayesakuba nguMongameli waseLiberia:
“Ubungakanani bamaphupha kufuneka budlule amandla owonke okwazi ukuwafeza. Ukuba awoyiki, la maphupha akhulu ngokwaneleyo.”

Uthe eli galelo libonisa ngokucacileyo oko iSANParks izama ukufezekisa ngeVision 2040 — iphupha elikhulu, elixhaphakileyo, elimele inkqubela kunye nentsebenziswano. “Ewe, liyasoyikisa, kodwa siyakholelwa ukuba ngenkxaso, ukuzibophelela kunye nentsebenziswano, akulo phupha nje elingenakufezekiswa,” utshilo uMamcirha.
Yintoni iVision 2040?
Uphuhliso olutsha lweSANParks lugxile ekwandiseni indima yogcino (conservation) eMzantsi Afrika ngokusebenzisa imodeli entsha, ekwabandakanya abantu. Lo mbono usekelezelwe kwizikhonkwane ezintathu eziphambili:
- Ukugcina indalo kunye nelifa lemveli – Ukhuselo lweenkqubo zendalo, izilwanyana zasendle, kunye nemihlaba ukuze ihlale ikhona kwiinkulungwane ezizayo.
- Ubulungisa kwezentlalo – Ukuqinisekisa ukuba uluntu lwasemaphandleni, ngakumbi abo baye basuswa kwimbali yogcino, bayavunyelwa kwaye bayazuza.
- Amandla ezoqoqosho – Ukuvula amathuba oqoqosho ngokusebenzisa iindawo ezikhuselweyo kwezoKhenketho, nezolimo ezizinzileyo, ukudala imisebenzi kunye nokuxhasa ushishino olusakhasayo.
Imimandla ePhambili yeVision 2040
Ukuqala, iSANParks iye yaphawula imimandla emine enokuthi iqale ngenkqubo yeVision 2040:
- Greater Addo (kubandakanywa iGarden Route, Addo, iGreat Fish River kunye neentaba zeAmathole)
- Greater Grasslands (indawo esemantla eMpuma Koloni, KZN kunye neFree State)
- Greater Kruger (eBarberton Makonjwa naseNtshona Kruger)
- Namaqualand
Ngokusebenzisana namaqabane, kuza kuxhaswa ukwandiswa kweendawo zokugcina indalo, ukuqina koKhenketho, uqeqesho lwamaziko emisebenzi kunye neenkqubo zokulima ezihlaziyayo.
Ubuhle beGreater Addo
Njengoko intlanganiso yokuqala ibibanjelwe kwindawo yeGreater Addo, uYako uthethe ngentlango etyebileyo eMpuma Koloni:
- Iintaba zaseZuurberg ezizalisa umoya ngentlekele yazo, apho iingonyama zasendle zihlala zikhona.
- Umlambo iSundays ohamba phakathi kweendawo zamawaka emithi yeorenji, uphuphuma ukuya elunxwemeni, apho iAlexandria Dune Field enkulu — iintlabathi ezinkulu ezihambahambayo — zihlala zikhusela ulwandle.
- Umlambo iGreat Fish, oneembali yeminyaka, owawusoloko ulondoloza abantu nezilwanyana.
- Iintaba zaseAmathole kunye neCamdeboo Valley of Desolation, ezimela imbali yesidima kunye nobuhle obungenasiphelo.
“Le mimandla iqulathe imimangaliso emininzi — iindawo ezahlukeneyo, abantu abohlukeneyo, kunye neendalo eziphilayo ezidibanisa zonke ezi mpawu zithi uMpuma Koloni ngumzi wabaphilayo.” utshilo uYako.
Isimemo sokubambisana
Egqibezela intetho yakhe, uYako ukhwebe wonke umntu ukuba athathe inxaxheba:
“Umsebenzi wam kukuthi masizilungiselele ukuxoxa ngendlela esisebenze ngayo kunyaka ophelileyo, ukuba sizibophelele kwindlela entsha kunyaka ozayo, kwaye ngaphezu kwayo yonke into, sikhuthaze abanye ukuba bajoyine lo mbono. Masibe ngabantu abahambelana nendalo, sikhuthaza inzuzo.” ulebele watsho uMamcirha.