NguMhleli Weendaba
Igqala lombutho i-African National Congress (ANC) nowayesakuba ngumphathiswa kurhulumente, uGqirha. Naledi Pandor, ugadlele ngamazwi anamandla nathe avusa iingxoxo nokuxhalaba phakathi koluntu malunga nekamva leMzantsi Afrika. UPandor, odume ngokuba ngusopolitiko onamava kunye nesifundiswa esizinikele kwimicimbi yesizwe, uthethe kwiintetho zoluntu kutshanje wathi eli lizwe lijongene “nemingeni enzima kwezopolitiko nakwezamazwe ngamazwe” ukusukela oko lafumana inkululeko.
UPandor uveze ukuba uMzantsi Afrika ukwisigaba esibuthathaka apho iingxaki zangaphakathi zidityaniswa nezangaphandle, nto leyo eyenza imeko ibe mbi ngakumbi. Uthe izigqibo ezingachanekanga kwezopolitiko kweli, ukungalingani kwezoqoqosho, kunye noxinzelelo olusuka kwamanye amazwe zezona zinto ezingundoqo nezifuna ingqwalasela.
Ethetha ngombono wakhe malunga nendlela i-ANC ekufuneka iphumelele ngayo kwezi meko, uPandor ugxininise ukuba sisikhokelo esomeleleyo nesisekelwe kwizimiso zokubuyisa ukuthembeka kuluntu esiza kunceda. “Sifuna iinkokeli ezizibophelela ekulweni urhwaphilizo, iinkokeli ezimele ukugcina ixabiso lethu njengombutho owazalwa kumlo woxolo, inkululeko, kunye nobulungisa,” utshilo.
Uye wagxeka urhwaphilizo kunye nokwehla kokuthembela kwabemi kurhulumente njengesinye sezona zinto ezikhokelela ekunciphiseni amandla okulawula. “Xa abantu bengasakwazi ukuthemba iinkokeli zabo, akukho qhinga lolawulo olunokuphumelela,” utshilo uPandor.
Nangona kunjalo, akakhange akutyeshele ukubalula inkqubela ebonakalayo kwezinye iinkalo, ezifana nemfundo, uphando lwezesayensi, kunye nokuphuhliswa korhwebo lwamazwe ngamazwe. Wathi ezi mpumelelo zibonisa amandla elizwe, kodwa azinakusetyenziswa njengengubo yokufihla iingxaki ezinzulu ezikhoyo.
📌 IZIMVO ZOLUNTU
🗣️ Zanele Mkhize (umhlalutyi wezopolitiko):
“UPandor usitsho esele siyazi sonke – ukuba i-ANC isengxakini enzulu yokuthembakala. Kodwa umahluko kukuba yena ungumntu ophuma ngaphakathi kumbutho, nto leyo ethetha lukhulu.”
🗣️ Sipho Mthethwa (umfundi weyunivesithi):
“Amazwi akhe ayakhuthaza, kodwa umbuzo uthi: kutheni oku kungakenzeki? Ukuba sele kudlule iminyaka engaphezu kwama-30, kutheni sisahleli nemiba efanayo?”
🗣️ Themba Khoza (ushishino/umrhwebi):
“Ukuba urhulumente uza kuthatha iziphakamiso zikaPandor njengesiqalo esitsha, sisenokubona utshintsho olukhulu. Ukuba hayi, siza kuqhubeka sisiba sesichengeni kwihlabathi.”